Chciałabym przedstawić nauczycielom nauczania zintegrowanego scenariusz zajęć dla klasy trzeciej z zakresu edukacji przyrodniczo-polonistycznej. Lekcja ta wymagała od uczniów dużej samodzielności w poszukiwaniu wiadomości oraz umiejętności współpracy w zespole, ponadto uwzględniając różne możliwości uczniów prowadziłam pracę na poziomach. Prezentuję tu również samodzielnie przygotowane karty pracy do lekcji.
SCENARIUSZ ZAJĘĆ ZINTEGROWANYCH W KLASIE III AUTORKA: Jolanta Kantypowicz HASŁO BLOKU: ŻYCIE W WODZIE HASŁO DNIA: ZWIERZĘTA WODNE EDUKACJA PRZYRODNICZO - POLONISTYCZNA: Samodzielne poszukiwanie informacji na temat zwierząt wodnych i prezentowanie zdobytych wiadomości. Wypowiedzi uczniów na temat zwierząt i roślin, które obserwował Sobieradzik. Głośne jednostkowe czytanie wybranych fragmentów tekstu. Wyrazy pokrewne. CELE OGÓLNE:
- Poznawanie środowisk przyrodniczych - środowisko wodne.
- Poznanie różnorodności świata zwierząt wodnych – grupy taksonomiczne.
- Wdrażanie do poszukiwania różnych źródeł informacji.
- Wdrażanie do wielozdaniowej wypowiedzi
- Wdrażanie do samodzielności w pracy.
- Budzenie wrażliwości na piękno przyrody.
- Rozwijanie umiejętności przedstawiania wydarzeń za pomocą dramy.
- Wdrażanie do integracji w grupie.
CELE SZCZEGÓŁOWE: Uczeń:
- umie korzystać z różnych źródeł informacji;
- potrafi ciekawie zaprezentować samodzielnie zdobytą wiedzę;
- wyróżnia grupy taksonomiczne zwierząt wodnych i zna ich przedstawicieli;
- dostrzega zależność zwierząt wodnych od środowiska, w którym żyją;
- czyta tekst cicho ze zrozumieniem;
- prowadzi dialogi i dobiera słowa adekwatnie do wypowiedzi;
- przedstawia w dramie zdarzenia za pomocą środków werbalnych i pozawerbalnych;
- wyszukuje odpowiednie fragmenty z tekstu;
- układa odpowiedzi na pytania dotyczące tekstu;
- uzupełnia ilustrację nalepkami zgodnie z treścią tekstu;
- wypowiada się na dany temat;
- tworzy wyrazy pokrewne;
- umie współpracować w grupie;
METODY: słowna – czytanie informacji z różnych źródeł, wypowiedzi uczniów nt. zwierząt wodnych, ciche czytanie tekstu, głośne czytanie wybranych fragmentów, udzielanie odpowiedzi na pytania nauczyciela, drama, śpiewanie piosenki oglądowa – oglądanie plansz i tablic, albumów i atlasów o zwierzętach wodnych, ilustracje z naklejkami w karcie pracy, ilustracje mieszkańców wód w podręczniku działań praktycznych – ułożenie rozsypanki sylabowej, wykonanie ćwiczeń w karcie pracy, uzupełnianie kart, naklejanie nalepek FORMY PRACY: zbiorowa, indywidualna, grupowa. ŚRODKI DYDAKTYCZNE: odtwarzacz i płyta CD z nagraniem piosenki pt. Żaby, plansze, tablice przyrodnicze, atlasy, albumy, encyklopedie, słowniki, preparat przedstawiający rozwój żaby, rozsypanka sylabowa, karty do pracy na poziomach, podręczniki i karty pracy „Wesoła szkoła” kl.3, naklejki, karta oceny dla każdego zespołu (karta imitująca staw i nalepki żab) CZAS I MIEJSCE ZAJĘĆ: 2 x 45 min, sala lekcyjna. PRZEBIEG ZAJĘĆ I. CZĘŚĆ WSTĘPNA
- Powitanie.
- Zapowiedź tematu:
Wspólne zaśpiewanie znanej dzieciom piosenki pt. Żaby. (ZAŁĄCZNIK 1) (dzieci siedzą w kręgu na dywanie)
- Zapowiedź pracy w grupach i omówienie systemu oceniania – za aktywność i współpracę w grupie zbieranie żabek do stawu (naklejki żab i błękitna karta imitująca staw).
II. CZĘŚĆ GŁÓWNA
- Wprowadzenie do tematu.
Ułożenie z rozsypanki sylabowej hasła: ZWIERZĘTA ŻYJĄCE W WODZIE (ZAŁĄCZNIK 2)
- Wyłonienie grup i omówienie ich zadań:
Losowanie przez każde dziecko paska papieru z jednym z haseł:
- RYBY
- PŁAZY
- SSAKI, PTAKI I GADY
- OWADY, ŚLIMAKI, PAJĄKI I SKORUPIAKI
i uformowanie w ten sposób poszczególnych grup.
- Praca w grupach:
Każda grupa podchodzi do stanowiska z hasłem, jakie wylosowała i zapoznaje się z zadaniami:
GRUPA I: RYBY
Na swoim stanowisku ma atlasy, albumy i tablice ryb, encyklopedie przyrodnicze, podręcznik oraz instrukcję z zadaniami.
Korzystając ze zgromadzonych materiałów oraz podręcznika (str.83) zbierzcie jak najwięcej informacji i ciekawostek na temat ryb jako mieszkańców środowiska wodnego, a następnie przygotujcie prezentację dla kolegów (opowiedzcie o rybach i przedstawcie ilustracje).
Pytania i polecenia pomocnicze:
- Jakie zwierzęta nie mogą żyć bez wody i dlaczego?
- Jak ryby przystosowały się do życia w wodzie?
- Gatunki ryb najczęściej spotykanych w rzekach i jeziorach.
GRUPA II: PŁAZY
Na swoim stanowisku ma albumy, tablice, encyklopedie i słowniki przyrodnicze, preparat biologiczny – ROZWÓJ ŻABY, podręcznik oraz instrukcję z zadaniami.
Korzystając ze zgromadzonych materiałów oraz podręcznika (str.83) zbierzcie jak najwięcej informacji i ciekawostek na temat płazów jako mieszkańców środowiska wodnego, a następnie przygotujcie prezentację dla kolegów (opowiedzcie o płazach i pokażcie ilustracje).
Pytania i polecenia pomocnicze:
- Jakie zwierzęta żyją na lądzie, ale ich potomstwo przychodzi na świat w wodzie?
- Przedstawiciele płazów.
- Przedstaw rozwój żaby – pokaz preparatu.
GRUPA III: SSAKI, PTAKI I GADY
Na swoim stanowisku ma atlasy, albumy, tablice i encyklopedie przyrodnicze, podręcznik oraz instrukcję z zadaniami.
Korzystając z zebranych materiałów oraz podręcznika (str.84) zbierzcie jak najwięcej informacji i ciekawostek na temat ssaków, ptaków i gadów związanych ze środowiskiem wodnym, a następnie przygotujcie prezentację dla kolegów (opowiedzcie o tej grupie zwierząt i pokażcie ilustracje).
Pytania i polecenia pomocnicze:
- Jakie znasz ssaki, które przystosowane są do życia w środowisku wodnym?
- W jaki sposób bóbr przystosował się do poruszania w wodzie.
- Wymień ptaki żywiące się rybami.
- Jakie znasz gady związane ze środowiskiem wodnym?
GRUPA IV: OWADY, ŚLIMAKI, PAJĄKI I SKORUPIAKI
Na swoim stanowisku ma atlasy, albumy, plansze i encyklopedie przyrodnicze, podręcznik oraz instrukcję z zadaniami.
Korzystając z zebranych materiałów oraz podręcznika (str.85) zbierzcie jak najwięcej informacji i ciekawostek na temat owadów, ślimaków, pająków oraz skorupiaków związanych ze środowiskiem wodnym, a następnie przygotujcie prezentację dla kolegów (opowiedzcie o tej grupie zwierząt i przedstawcie plansze).
Pytania i polecenia pomocnicze:
- Jakie znasz owady wodne?
- Wymień nazwy ślimaków żerujących na roślinach wodnych.
- Opowiedz o pająku topiku.
- Cechy charakterystyczne skorupiaków oraz ich przedstawiciele.
- Prezentacje poszczególnych grup – przedstawianie zwierząt żyjących w wodzie należących do różnych grup taksonomicznych.
Ocena przedstawionej prezentacji, umiejętności dokonania podziału pracy i zgodnego współdziałania w grupie – przyznanie naklejek żabek.
- Uzupełnienie tabeli nazwami grup zwierząt (gady, płazy, ryby) na podstawie podanych cech – karta pracy 58 ćw. 2.
grupa zwierząt cecha |
......... |
.......... |
........... |
żyją tylko w wodzie |
TAK |
NIE |
NIE |
oddychają w wodzie |
TAK |
NIE |
NIE |
składają jaja w wodzie |
TAK |
TAK |
NIE |
Praca wykonana zespołowo – ocena poprawności pracy i przyznanie żabek grupom.
- Utrwalenie zdobytych wiadomości poprzez samodzielne wypełnienie kart pracy.
POZIOM I: Wpisz odpowiednią nazwę grupy zwierząt do podanych informacji. ( ZAŁĄCZNIK 3) POZIOM II Spośród podanych nazw grup zwierząt, wybierz i dopasuj odpowiednią do załączonych informacji (ZAŁĄCZNIK 4) POZIOM III: Wytnij ilustracje i wklej pod odpowiednią nazwą grupy zwierząt. (ZAŁĄCZNIK 5)
- Sprawdzenie poprawności wykonania zadania.
Wklejenie do zeszytów rozsypanki wyrazowej jako tematu zajęć oraz uzupełnionej karty.
ĆWICZENIA ŚRÓDLEKCYJNE Zabawa bieżna: Szczupaki i karasie
- Ciche czytanie ze zrozumieniem relacji Sobieradzika znad stawu, w celu zapamiętania nazw roślin i zwierząt wodnych – „Co w stawie piszczy?” ( podręcznik s.86).
- Uzupełnianie nalepkami rysunku stawu zgodnie z tekstem pt.„Co w stawie piszczy?” ( karta pracy 58 ćw. 3)
- Opowiadanie treści uzupełnionej ilustracji połączone z wyszukiwaniem i głośnym jednostkowym czytaniem odpowiednich fragmentów tekstu.
- Scenki dramowe ilustrujące wydarzenia na stawie.
Tematy scenek, np. Lekcja pływania łabędzi, Rodzina perkozów na wycieczce, grupy losują i przygotowują w zespołach środkami werbalnymi i pozawerbalnymi. Ocena pracy zespołów – przyznanie nalepek.
- Słuchanie wzorowego czytania relacji Sobieradzika pt. „Co słychać pod wodą?” (podręcznik s.87).
- Układanie odpowiedzi na pytania dotyczące tekstu połączone z wyszukiwaniem odpowiednich fragmentów sprawozdania.
- Jakie zwyczaje zwierząt poznałeś dzięki temu sprawozdaniu?
- Które z nich szczególnie cię zainteresowały?
- Jakie rośliny wodne zauważył Sobieradzik?
- Uzupełnianie nalepkami rysunku stawu zgodnie tekstem pt. „Co słychać pod wodą?” (karta pracy 59 ćw. 1).
- Wyrazy pokrewne:
- Uzupełnianie tekstu wyrazami pokrewnymi.
- Kolorowanie pól z wyrazami należącymi do rodziny wyrazu ryba.
- Tworzenie wyrazów pokrewnych (krewny, krewniak, pokrewny) (karta pracy 62 ćw. 3 – 6)
III. CZĘŚĆ KOŃCOWA
- Podsumowanie lekcji i ocena pracy grup.
- Jaki był temat dzisiejszych zajęć?
- Jakie grupy zwierząt związanych ze środowiskiem wodnym dziś wyróżniliśmy?
- Wymień tych przedstawicieli poszczególnych grup, których zapamiętałeś?
- Z jakich miejsc zdawał nam relacje Sobieradzik?
- Jakich ciekawostek dostarczył nam Sobieradzik poprzez swoje relacje?
- Co to są wyrazy pokrewne?
Podliczenie ilości zebranych żabek w stawie, wyłonienie najbardziej aktywnej i zgodnie pracującej grupy.
- Zadanie pracy domowej.
Karta pracy 60 ćw.1 Karta pracy 61 ćw.4-6 ZAŁĄCZNIK 1: Piosenka pt. „ŻABY” Słowa: Joanna Kulmowa Muzyka: Zbigniew Ciechan Żaby mają zachrypnięte głosy, bo na łąkach za dużo rosy, bo w bajorku za zimno jeszcze, bo padają, bo padają za chłodne deszcze, bo padają, bo padają za chłodne deszcze. Siedzą żaby w wilgotnym błotku, Bez deszczowych płaszczyków, bez botków. Przemakają od głowy po piętę i dlatego, i dlatego są zachrypnięte, i dlatego, i dlatego są zachrypnięte. ZAŁĄCZNIK 2:
CE RZĘ W DZIE JĄ TA ZWIE ŻY W | ZAŁĄCZNIK 3: POZIOM I: Wpisz odpowiednią nazwę grupy zwierząt do podanych informacji.
- ......................................
– są zwierzętami wodnymi. Doskonale przystosowały się do życia w wodzie. Ciało ich ma kształt opływowy, jest spłaszczone po obu bokach. Pokryte jest łuskami oraz śluzem, który ułatwia pływanie. Płetwa ogonowa umożliwia im poruszanie się do przodu i pełni rolę steru. Oddychają skrzelami, przez które przepuszczają wodę, w której zawarty jest tlen. Do najczęściej spotykanych w rzekach i jeziorach należą:.................................................................
- ......................................
– potomstwo ich może przyjść na świat tylko w wodzie. Zwierzęta te składają jaja do wody i nazywamy je skrzekiem. Z jaj wykluwają się larwy (kijanki) podobne do ryb, a z nich wyrastają dorosłe osobniki, które będą mogły żyć na lądzie. Ich przedstawiciele to: ...................................................................................................
- .......................................
– wąż zaskroniec i żółw błotny to przedstawiciele tej grupy zwierząt. Nie składają one jaj w wodzie. Pozostałe zwierzęta z tej grupy, czyli węże i jaszczurki, unikają wody.
- ........................................
– zwierzęta te zdobywają pokarm i schronienie w wodzie. Są chronione w Polsce. Przedstawicielami tego gatunku są piżmaki i wydry, a także ........ , które mieszkają w nawodnych domach – żeremiach.
- . ......................................
– potrafią brodzić po wodzie, ale też są takie, które świetnie pływają i nurkują w poszukiwaniu pokarmu. Często mają dziób spłaszczony, a palce u nóg spięte błoną. Cenione ze względu na puch i mięso.
- ......................................
– posiadają one dwie pary czułków oraz pancerzyk, nazywany skorupą. Do wodnych zwierząt tego gatunku należą: rak, kiełż, rozwielitka (dafnia). ZAŁĄCZNIK 4: POZIOM II: Spośród podanych nazw grup zwierząt, wybierz i dopasuj odpowiednią do załączonych informacj SKORUPIAKI SSAKI PŁAZY RYBY PTAKI GADY
- .......................................
– są zwierzętami wodnymi. Doskonale przystosowały się do życia w wodzie. Ciało ich ma kształt opływowy, jest spłaszczone po obu bokach. Pokryte jest łuskami oraz śluzem, który ułatwia pływanie. Płetwa ogonowa umożliwia im poruszanie się do przodu i pełni rolę steru. Oddychają skrzelami, przez które przepuszczają wodę, w której zawarty jest tlen. Do najczęściej spotykanych w rzekach i jeziorach należą: ..............................
- .......................................
– potomstwo ich może przyjść na świat tylko w wodzie. Zwierzęta te składają jaja do wody i nazywamy je skrzekiem. Z jaj wykluwają się larwy (kijanki) podobne do ryb, a z nich wyrastają dorosłe osobniki, które będą mogły żyć na lądzie. Ich przedstawiciele to: ..............................................
- ......................................
– wąż zaskroniec i żółw błotny to przedstawiciele tej grupy zwierząt. Nie składają one jaj w wodzie. Pozostałe zwierzęta z tej grupy, czyli węże i jaszczurki, unikają wody.
– zwierzęta te zdobywają pokarm i schronienie w wodzie. Są chronione w Polsce. Przedstawicielami tego gatunku są piżmaki i wydry, a także ........ , które mieszkają w nawodnych domach – żeremiach.
- ....................................
– potrafią brodzić po wodzie, ale też są takie, które świetnie pływają i nurkują w poszukiwaniu pokarmu. Często mają dziób spłaszczony, a palce u nóg spięte błoną. Cenione ze względu na puch i mięso.
- .....................................
– posiadają one dwie pary czułków oraz pancerzyk, nazywany skorupą. Do wodnych zwierząt tego gatunku należą: rak, kiełż, rozwielitka (dafnia). ZAŁĄCZNIK 5: POZIOM III: Wytnij ilustracje i wklej pod odpowiednią nazwą grupy zwierząt. RYBY PŁAZY GADY SSAKI PTAKI SKORUPIAKI |